Berlin | |||
---|---|---|---|
Estado han Alemanya | |||
| |||
Lokasyon ha sulod han Unyon Europeo ngan Alemanya | |||
Nasod | Alemanya | ||
Kagamhanan | |||
• Alkalde | Michael Müller (SPD) | ||
• Botos han Bundesrat | 4 (ha 69) | ||
Langyab | |||
• Estado han Alemanya | 891.85 km2 (344.35 sq mi) | ||
Kahitaas | 34 m (112 ft) | ||
Molupyo (2008-12-31)[1] | |||
• Urban | 3,700,000 | ||
• Metro | 5,000,000 | ||
Kodigo Postal | 10001–14199 | ||
(Mga) kodigo hin pagtawag | 030 | ||
ISO 3166 nga kodigo | DE-BE | ||
Pagrehistro hin sarakyan | B | ||
Websayt | berlin.de / 3D Berlin |
An Berlin (Iningles nga kaluwas: /bɝːˈlɪn/; Inaleman nga kaluwas: [bɛɐˈliːn]) amo an ulohan nga siyudad ngan usa ha napulo kag-unom ha mga estado han Alemanya. Tungod ini nga may-ada kadamo nga 3.4 milyones nga katawhan, an Berlin amo in mayayakan nga gidadako-i nga syudad han Alemanya. Ikaduha ini ha kadamo hin popyulasyon nga syudad ngan ikawalo ha kadamo hin popyulasyon ha lugar urbano ha Unyon Europeo. Nahamutangan ha amihan-sinirangan han Alemanya, ini an nahimo nga sentro han Berlin-Brandenburg nga lugar Metropolitano, nga may-ada 5 milyones nga tawo tikang ha labaw han 190 ka mga nasod. An katunaan han Berlin aada ha Kapatagan han Europa nga naghahatag hin isaktuhay nga klima. Ginpapalibutan han mga kagurangan, kaparkehan, kahardinan, kasalogan ngan kalanawan, an katulo (1/3) han katunaan hini nga siyudad.
Siyahan nga naipatik han ika-13 siglo , an Berlin amo an sagunson nga naging ulohan han Ginhadian han Prusya (1701-1918), an Imperyo han Alemanya (1871–1918), an Republika han Weimar (1919–1933) ngan an Ikatulo nga Reich (1933–1945). Han mga 1920, an Berlin amo an ikatulo ha gidadako-i nga munisipyo ha kalibutan. Kahuman han Ikaduha nga Gera han Kalibotan, natunga an syudad ha duduha ka bahin; Sinirangan nga Berlin nga naging ulohan han Sinirangan nga Alemanya ngan an Natondan nga Berlin nga naging exclabo han Natondan nga Aleman nga ginpalibutan han Bungbong han Berlin (1961–1989). Kahuman han Utro nga pag-urusa han Alemanya han 1990, an syudad nahibalik an pagiging ulohan han kabug-osan nga Alemanya ngan hini kumarawat hin 147 ka mga langyaw nga embahada.
Usa ini ha gidadako-i nga sentro han kultura, politika, medya, ngan syensya ha Europa. An ekonomiya pangunahon nga nakabase ha sektor han serbisyo, nga lakip an dirudilain nga industriya sugad han industriya creatiba, korporasyon hit mga medya, congreso ngan konbensyonan. An Berlin amo an sentro han panakayan han kontinente han mga idro ngan tren, ngan usa ha gibibisita nga destinasyon han torismo ha Unyon Europea. Upod dinhi an iba nga industriya sugad han optoelectronika, inhenyeriya han trapiko, Impormasyon teknolohiya, tambal, biomediko nga inhenyeriya, ngan biyoteknolohiya.
Balay ini nga metropolis ha ginkikilala han bug-os nga kalibutan nga mga unibersidad, mga institusyon han panhahalikwat, paugnatay-hin-kusog nga mga panhitabo, mga orkestra, mga museo ngan mga personalidad.