Leninismo

Leninismoa deitzen zaio Lenin boltxebikeak marxismoa hezurmamitzeko ondu zuen teoria politiko, ekonomiko eta filosofikoen multzoari. Alderdi bakarrean eta gizartearen estatu plangintzan oinarritutako sistema defendatzen du, eta sozialismo erreala delako sistema politikoa zuten herrialdeetan ezarri zen, Sobiet Batasunean lehenik eta Europako zein Asia, Afrika eta Amerikako hainbat herrialdetan, II. Mundu Gerra osteko deskolonizazio prozesuan.

Urriko Iraultzaren ondoren (1917), Sobietar Batasuneko marxismoaren bertsio nagusi eta demokraziaren oinarria leninismoa izan zen, sobiet kontseiluen agintea alderdi bakarreko estatuan. Errusia boltxebikean, Lurraren Dekretuarekin (1917), Gerra-komunismoarekin (1918-1921) eta Politika Ekonomiko Berriarekin (1921-1928) produkzio modu sozialista ezartzean, erregimen iraultzaileak oposizio politiko gehiena zapaldu zuen, Leninen ekintzen aurka zeuden marxistak, anarkistak eta mentxebikeak (Alderdi Iraultzaile Sozialistako zatiak) eta Ezkerreko Gizarte Iraultzaileak barne^[1]. Errusiako Gerra Zibila (1917-1922) —aliatuen hamazazpi armaden esku-hartzea ekarri zuena (1917-1925)— eta boltxebikeen aurkako ezkerreko altxamendua (1918-1924) izan ziren kanpoko eta barneko gerrak Errusia Boltxebikea Errusiako Sobietar Errepublika Sozialista Federatiboan (RSFSR) —Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuneko (SESB) errepublika zentrala— bihurtuko zutenak^[2].

Praxi iraultzaile gisa, leninismoa ez zen, jatorrian, ez filosofia egokia, ezta teoria politiko diskretua ere. Leninismoak marxismo ortodoxoaren garapen politiko-ekonomikoak eta Leninen marxismoaren interpretazioak biltzen ditu, horiek (Errusia inperialeko XX. mendearen hasieran) emantzipazio osteko nekazaritza-gizartearen baldintza errealetan (politikoak, sozialak, ekonomikoak) aplikatzeko sintesi pragmatiko gisa funtzionatzen baitute^[3]. Zientzia politikoaren termino gisa, Leninen iraultza proletarioaren teoria Internazional Komunistaren bosgarren kongresuan erabili zen (1924) Grigory Zinovievek leninismoa terminoa abangoardia alderdiaren iraultza adierazteko erabili zuenean^[3]. Leninismo terminoa SBAKren hiztegi eta doktrinaren parte gisa onartu zen 1922 inguruan, eta, 1923ko urtarrilean, Leninen eragozpenak gorabehera, hiztegi publikoan sartu zen^[4].

1. ↑ The Columbia Encyclopedia, Fifth Edition. (1994), p. 1,558.
2. ↑ Dictionary of Wars Third Edition (2007) George Childs Kohn, Editor, p. 459.
3. ↑ ^{a b} The New Fontana Dictionary of Modern Thought Third Edition (1999) pp. 476–477.
4. ↑ Yurchak, Alexei. «The canon and the mushroom Lenin, sacredness, and Soviet collapse» HAU: Journal of Ethnographic Theory 7 (2)  doi:10.14318/hau7.2.021..