Missouri

Su Missouri est unu istadu federadu chi faghet parte de sos Istados Unidos de Amèrica e s'agatat in sa regione de su Midwest, mancari istoricamente est de medas cunsideradu comente istadu de su Sud. Sa capitale est Jefferson City e sa tiztade prus manna Kansas City.

Su nòmene de Missouri benit de unu populu nativu, chi si naraiat ouemessourita, chi cheriat nàrrer "cuddos chi portant canoas de truncos bùdios".

Pigat làcana a Nord cun s'Iowa, a Est su frùmene Mississippi ddu chirriat de Illinois, Kentucky e Tennessee, a Sud allàcanat cun s'Arkansas e a s'Ovest cun Oklahoma, Kansas e Nebraska.

S'istadu s'agatat in su puntu de s'acosidu intre is tres prus mannos frùmenes de su Nord-Amèrica: su Mississippi, su Missouri e s'Ohio.

Est su de 21 istados prus istèrridos e su de 18 prus populados de sos USA. Est partzidu in 114 conteas e una tzitade indipendente: Saint Louis.

Is bator prus mannas areas urbanas sunt sas de Saint Louis, de Kansas City, Springfield e Columbia.

Sa zona chi oe est Missouri fiat comporada de is frantzesos cun totu su territòriu de sa Louisiana Frantzesa. Parte de su territòriu est istadu ammìtidu in s'Unione comente istadu de 24 su 10 de austu 1821.

In tempus de sa Gherra de Setzessione s'istadu, in ue bi fiant iscravos mancari prus pagus chi non in àteros, aiat votadu pro abarrare cun s'Unione, ma una manna parte de sa populatzione susteniat imbetzes is Istados Cunfederados. S'iscravidade est istada abolida isceti in su 1865.

Su clima est cuntinentale-ùmidu, cun ierros fridos e istades caentes e ùmidas. In sa parte meridionale de s'istadu, narada Bootheel, su clima pigat caràteres sub-tropicales.

Temperaduras estremas non sunt raras in Missouri, sende chi ammàncant montes o ocèanos chi ddas potzant abonatzare. Sa prus arta temperadura mai registrada est de 48°C, sa prus bascia de -40°C.

Su nòmingiu de su Missouri est "The Show Me State" (S'Istadu faghe·mi Biere).