Back Естониа Abkhazian Èstonia ACE Эстоние ADY Estland Afrikaans Estland ALS Эстония ALT ኤስቶኒያ Amharic Estonia AMI Estonia AN Ēstland ANG

Estonya

Estonya
Eesti Vabariik (Estonca)
Estonya Cumhuriyeti
Millî marş
Mu isamaa, mu õnn ja rõõm
Türkçe: "Anayurdum, Mutluluğum ve Sevincim"
Estonya haritadaki konumu
Başkent
ve en büyük şehir
Tallinn
59°25′K 24°45′D / 59.417°K 24.750°D / 59.417; 24.750
Resmî dil(ler)Estonca[a]
Etnik gruplar
(2024)[9]
%68 Eston
%22 Rus
%5 Ukraynalı[7]
%5 diğer
%0,6 bilinmeyen[8]
DemonimEston
HükûmetÜniter parlamenter cumhuriyet
Alar Karis
• Başbakan
Kristen Michal
Yasama organıRiigikogu
Tarihçe
23-24 Şubat 1918
• Milletler Cemiyetine katılım
22 Eylül 1921
1940-1991
20 Ağustos 1991
1 Mayıs 2004
Yüzölçümü
• Toplam
45.335[10] km2 (129.)
• Su (%)
%4,6
Nüfus
• 2024 tahminî
artış1.373.101[11]
• 2021 sayımı
1.331.824[12]
• Yoğunluk
30,3/km2 (148.)
GSYİH (SAGP)2024 tahminî
• Toplam
artış $61,598 milyar[13] (113.)
• Kişi başına
artış $45.122[13] (41.)
GSYİH (nominal)2024 tahminî
• Toplam
artış $43,486 milyar[13] (102.)
• Kişi başına
artış $31.854[13] (36.)
Gini (2021)▲ 30.6[14]
orta
İGE (2022)artış 0.899[15]
çok yüksek · 31.
Para birimiEuro (€) (EUR)
Zaman dilimiUTC+02:00 (DAS)
• Yaz (YSU)
UTC+03:00 (DAYS)
Trafik akışısağ
Telefon kodu+372
ISO 3166 koduEE
İnternet alan adı.ee

Estonya ya da resmî adıyla Estonya Cumhuriyeti (Estonca: Eesti Vabariik), Kuzey Avrupa'da bulunan bir Baltık devletidir.[16] Kuzeyinde Finlandiya Körfezi ve Finlandiya, güneyinde Letonya, batısında Baltık Denizi ve İsveç, doğusunda Peipus Gölü ve Rusya bulunmaktadır.[16] Başkenti ve en büyük şehri Tallinn'dir. Estonya toprakları anakara ve Baltık Denizi'ndeki 2.222 adadan oluşur.[16] Nemli karasal iklim görülür. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu bir Fin halkı olan Estonlar oluşturmaktadır. Ülkenin resmî dili, Finceden sonra dünyanın en çok konuşulan ikinci Baltık-Fin dili olan Estoncadır. Yapılan araştırmalara göre Estonya, Avrupa'nın; komşusu Finlandiya'dan sonra en temiz ikinci ülkesi,[17] yaşam kalitesi en yüksek dokuzuncu ülkesi,[18] en güvenli beşinci ülkesidir.[19]

Estonya topraklarındaki ilk insan yerleşimleri en az MÖ 6500'e dayanır. Alman, Danimarka, İsveç ve Rus egemenliği altında kaldıktan sonra ülke Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru bir millî uyanış yaşamış ve 24 Şubat 1918'de Ruslardan bağımsızlığını kazanmıştır. İkinci Dünya Savaşı sırasında, 1940 yılında Estonya Sovyetler Birliği tarafından işgal edilmiş, bundan bir yıl sonra Nazi Almanyası'nın işgaline uğramış, 1944 yılında yine Sovyetler Birliği tarafından işgal edilmiştir. Yaklaşık 50 yıl boyunca kanundışı olarak Sovyet işgali altında kalmıştır. Estonya tam bağımsızlığını 20 Ağustos 1991 yılında kazanmıştır. Bağımsızlığın ilan edilmesinden bu yana Estonya üniter parlamenter cumhuriyet yapısını korumaktadır. Nüfusu 1.322.920 olan Estonya, Avrupa Birliği'nin, Euro Bölgesi'nin, NATO'nun, OECD'nin ve Schengen Bölgesi'nin en az nüfuslu ülkelerinden biridir. Tam bağımsızlığını elde ettikten sonra bir teknoloji devrimi gerçekleştirerek dijital dönüşümün dünyada en etkili uygulandığı ve devlet hizmetlerinin %99'unun e-Devlet aracılığıyla verildiği Estonya, teknolojik yatırımlar için gözde bir ülke konumuna gelmiştir.[20] NATO'nun Siber Savunma Komutanlığı, Estonya'nın başkenti Tallinn'de faaliyetlerini sürdürmektedir.[21]

  1. ^ "Vro | ISO 639-3". 9 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Grünthal, Riho; Anneli Sarhimaa (2004). Itämerensuomalaiset kielet ja niiden päämurteet. Helsinki: Finno-Ugrian Society. 
  3. ^ Sammallahti, Pekka (1977), "Suomalaisten esihistorian kysymyksiä" (PDF), Virittäjä, ss. 119-136, 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 23 Temmuz 2024 
  4. ^ Laakso, Johanna (2014), "The Finnic Languages", Dahl, Östen; Koptjevskaja-Tamm, Maria (Ed.), The Circum-Baltic Languages: Typology and Contact, Amsterdam: John Benjamins Publishing Company 
  5. ^ Pajusalu, Karl (2009). "The reforming of the Southern Finnic language area" (PDF). Mémoires de la Société Finno-Ougrienne. Cilt 258. ss. 95-107. ISSN 0355-0230. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ekim 2015. 
  6. ^ Salminen, Tapani (2003), Uralic Languages, 10 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Ekim 2015 
  7. ^ Estonya İstatistikleri tarafından sağlanan sayılar yalnızca resmi ikamet edenlerin sayısına karşılık gelmektedir (yani Estonya'da resmi olarak ikamet eden 55.600'den fazla etnik Ukraynalıyı içermektedir); rakamlar, Ukraynalı savaş mültecileri olarak Estonya'da kalan ancak orada bir ikamet yeri kaydettirmemiş olan tahmini 50.000 kişiyi içermemektedir.
  8. ^ Estonya yasalarına göre, etnik köken kendi beyanı ile kaydedilir (zorunlu değildir).
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024.  "title"Rv0222U: Population by Sex, Ethnic Nationality and County, 1 January"" yazısı görmezden gelindi (yardım)
  10. ^ "Estonia gains 95 islands, but loses 4 square kilometers with updated map". ERR. 22 Şubat 2024. 22 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2024. 
  11. ^ "Estonia's population grew in 2023". 2 Ocak 2024. 11 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2024. 
  12. ^ "Population census: Estonia's population and the number of Estonians have grown". Statistics Estonia. 1 Haziran 2022. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2022. 
  13. ^ a b c d "World Economic Outlook Database, April 2024 Edition. (Estonia)". International Monetary Fund. 10 Nisan 2024. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024. 
  14. ^ "Gini coefficient of equivalised disposable income". EU-SILC survey. Eurostat. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022. 
  15. ^ "Human Development Report 2023/2024" (PDF) (İngilizce). United Nations Development Programme. 13 Mart 2024. 13 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Mart 2024. 
  16. ^ a b c Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 
  17. ^ "World's Most Polluted Countries in 2021 - PM2.5 Ranking | IQAir". www.iqair.com (İngilizce). 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022. 
  18. ^ "Europe: Quality of Life Index by Country 2022 Mid-Year". www.numbeo.com. 2 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022. 
  19. ^ "Europe: Crime Index by Country 2022 Mid-Year". www.numbeo.com. 17 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022. 
  20. ^ Meral, Busra (14 Temmuz 2020). "Estonya Dünyanın En Gelişmiş Dijital Toplumlarından Birini Nasıl Kurdu?". Matematiksel. 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022. 
  21. ^ "Contact". ccdcoe.org. 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2022. 


Kaynak hatası: <ref> "lower-alpha" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="lower-alpha"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)

Developed by StudentB